آشنایی با عوامل مهم در بیماریهای کبوتر

کبوتر سالم كبوتری است كه در حالت طبیعی آرام با درجه حرارت معتدل و نبضی منظم و ظاهری طبیعی باشد اما كبوتر بیمار را با اولین نگاه می توان شناخت زیرا افسرده بوده و از دیگر كبوترها گوشه گیری می كند ، غذا نمی خورد و حالت مدفوع و ادرار آن طبیعی نیست و درجه حرارت بدن و نبض و تنفس آن نیز متغیر است.

عوامل بیماری زا به دو بخش تقسیم می شوند:

- عوامل مستعد كننده ی بیماری
- عوامل اصلی بیماری

عوامل مستعد كننده در ابتدا مقاومت بدن را كاهش داده و پرنده را مستعد بیماری می كند ولی عوامل اصلی موجب تظاهر بیماری در بدن پرنده می شود.

عوامل مستعد كننده ی بیماری در پرنده:

1- سن كبوتر
معمولا برخی بیماری ها در جوجه ها بیشتر از پرنده بالغ مشاهده می شود و برخی دیگر از بیماریها پرنده بالغ را بیشتر مبتلا می نماید.

2- جنسیت كبوتر
برخی بیماری ها به علل مربوط به فیزیولوژی پرنده در جنس ماده و برخی در جنس نر بیشتر اتفاق می افتد.

3- تغییرات جوی و محیطی
تغییرات جوی و محیطی مخصوصا در هنگامی كه پرنده از یك محیط با آب و هوای گرم به محیط دیگری با آب و هوای سرد منتقل می شود میتواند مستعد بیماری در پرنده باشد.

4- عوامل وراثتی
در مورد وقوع برخی از بیماریها در پرنده ، زمینه ارثی در آن لازم است

5- بیماری ها
در برخی موارد تعدادی از بیماریها می تواند زمینه ساز وقوع بیماری دیگری در پرنده باشد

عوامل اصلی بیماری:

عوامل فیزیكی (مانند افتادن از بلندی یا تصادف) ، عوامل شیمیایی (مانند خوردن سموم دفع آفات نباتی یا حیوانی) ، عوامل غذایی( مانند كمبود برخی مواد معدنی یا عدم تعادل در جیره ی غذایی) ، عوامل عفونی( مانند باكتری ها ، ویروس ها ، قارچ ها و عوامل عفونت زا) ، عوامل انگلی (مانند كرم های دستگاه گوارش و تنفس)

تشخیص بیماری

داشتن سابقه ی درمانی از پرنده برای تشخیص بیماری آن بسیار لازم و ضروری است. مشاهده ی دقیق رفتار و حالات كبوتر بیمار قبل از این كه در دست گرفته شود بسیار مهم است و با مشاهده ی وضع عمومی كبوتر ، حالت پرها ، میزان و عمق حركات تنفس می توان سریعتر میزان سلامتی آن را ارزیابی نمود

حالت پوست در پرنده نیز میتواند بیانگر نوع بیماری در آن باشد. پوست پرنده درخشندگی خاصی دارد و پوست خشن و غیر درخشنده میتواند دلیل بر وجود آلودگی با كرم های روده ای باشد.

غشای مخاطی و ملتحمه ی چشم ها و پلك ها نیز مهم است و در حالت طبیعی رنگ آن به رنگ صورتی پر رنگ می باشد. پرخونی این غشا میتواند دلیل بر وجود بیماری در معده یا كبد باشد و پرخونی شدید دلیل بر وجود تب در پرنده است. چنانچه غشای مخاطی به رنگ زرد باشد دلیل بر وجود بیماری كبدی است و در صورت كم رنگی و رنگ پریدگی در غشای مخاطی چشم می تواند دلیل بر وجود سوء هاضمه و اشكال در دستگاه گوارش باشد

به عنوان اولین اقدام جهت بررسی وضعیت عمومی پرنده باید به قسمتهای: سر ، نوك، سوراخ های بینی، حفره دهان ، حنجره و نای پرنده توجه كرده و آنها را از نظر سلامت ظاهری بررسی نمود. با دمیدن بین پرهای بدن وضعیت پوست و وضع عضلات را مشاهده كرد. حالت و شكل پرها نیز اهمیت دارند. شل بودن عضلات سینه می تواند دلیل بر وجود بیماری مزمن در پرنده باشد. به شكم پرنده نیز باید توجه كرد و برای معاینه ی آن باید از نوك انگشتان استفاده نمود وجود برخی از تومورها را در این ناحیه می توان اینگونه احساس كرد. مخرج پرنده نیز از جمله قسمتهایی است كه باید مورد معاینه و مشاهده قرار گیرد.

درجه حرارت بدن كبوترها در حالت طبیعی معمولا بین 41 تا43 درجه است و تنفس آرام و پیوسته انجام می شود. تعداد تنفس آنها در حالت طبیعی بین 16 تا 36 بار در دقیقه انجام می شود.