بیماری پاستورلوز (Pasteurellosis)

بیماری واگیردار حاد و مزمنی است كه كبوترها و سایر پرندگان را مبتلا می سازد. از راه های تنفسی و گوارشی منتقل می شود.
این بیماری در كبوتر به صورت اختلال در تنفس ظاهر می شود و تنگی نفس ، خس خس كردن ، خروج ترشحات از بینی و تورم سینوس ها را در پی دارد. درجه حرارت بدن بالا رفته و پرنده نفس نفس می زند و نبض تندی خواهد داشت و میزان آب مدفوع نیز كمتر می شود.

درمان:
برخی از داروهای سولفانامیدی نظیر سولفادیمیدین و سولفاكینوكسالین به صورت تزریق زیر جلدی ، یا همراه آب و دان در كنترل بیماری مفید است. همچنین استفاده از آنتی بیوتیك هایی نظیر استرپتومایسین ، اكسی تتراسایكلین ، تتراسایكلین و كلرامفنیكل نیز مفید است.

كوكسیدیوز (Coccidiosis)

از نشانه های این بیماری اسهال ، ضعف و لاغری و تلفات شدید در جوجه های كبوتر ها است. انتقال بیماری از راه آلوده شده آب و دان كبوترها به مدفوع حاوی تخم انگل كبوترهای بیمار است.

بر اساس پاره ای نظریات ارائه شده تمامی كبوترهای بالغ حامل این عامل عفونی هستند بدون این كه عوارض و نشانه های درمانگاهی بیماری را بروز دهند و فقط هنگامی كه در رعایت شرایط بهداشتی غفلت شود ویا پرنده با مقدار زیاد تخم انگل آلوده گردد ، نشانه های بیماری بروز می كند. كبوترهای جوان بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند اما شكل حاد بیماری در هر سنی از كبوترها می تواند دیده شود.

محل استقرار انگل ، روده كوچك و بزرگ در كبوتر می باشد.
كبوترهای مبتلا به این بیماری ضعیف و لاغر شده و نشانه هایی از قبیل بی اشتهایی ، تشنگی ، اسهال سبز رنگ از خود نشان می دهند. لاغری و از دست دادن آب بدن از نشانه های مهم این بیماری است.
نشانه های درمانگاهی بیماری 3 تا 4 روز بعد از آلودگی شروع می شود كه ممكن است اسهال سبز یا سفید همراه با خون باشد. سیر بیمار 8 تا 20 روز است. این بیماری برای جوجه كبوترها بسیار خطرناك بوده و ممكن است حتی پس از بهبود ، رشدشان متوقف شود.

درمان:
تجویز داروی سولفادیمیدین سدیم با نام تجاری Sulphamezathine به مقدار 15 میلی لیتر از محلول در 5/4 لیتر آب آشامیدنی به مدت 5 روز پیاپی.
رعایت اصول بهداشتی ضروری است و باید دقیقا رعایت گردد. از دیگر داروهای موثر می توان به سولفاكینوكسالین و سولفامیرازین ، سولفاگوانیدین نیز اشاره كرد كه از راه آب آشامیدنی و یا دان استفاده می شود.
جدا كردن كبوترهای به شدت بیمار و حذف آنها از گله ، نگهداری كبوترها در مكانی كه سابقه آلودگی در آنجا نباشد و ضد عفونی دقیق محل نگهداری كبوترها لازم و ضروری است.

مالاریای كبوتر (Pigeon Malaria)

یك بیماری انگلی است كه علاوه بر كبوترها ، سایر پرندگان را نیز مبتلا می كند و با كم خونی ، رنگ پریدگی عضلات و اندام های داخلی بدن و بزرگ شدن طحال مشخص می گردد. عامل بیماری انگلی به نام پلاسمودیوم (Plasmodium) است كه تاكنون بیش از 35 نوع آن را از پرندگان جدا كرده اند.

پلاسمودیوم در كبوتر نیز مانند انسان تب متناوب ایجاد می كند. درجه حرارت كلوآك كبوتر در خلال بیماری نوسان دارد و تب با فاصله یك روز در میان ظاهر می گردد . به علاوه ، كم خونی ، بی حالی ، ژولیدگی پرها ، كم اشتهایی و فلج در برخی موارد و رنگ پریدگی غشای مخاطی از دیگر نشانه های بیماری است.

درمان:
برای درمان می توان از داروهای كویناكرین و كلروكوین و پیریمیتامین استفاده كرد و برای پیشگیری نیز باید با حشرات ناقل بیماری مبارزه كرد.