بيماري سالمونلوز در کبوتر (Salmonellisis)

بیماری سالمونلوز (Salmonellisis)

این بیماری در كبوتر به دو شكل دیده شده:
- تیفوئید كبوتر
- پاراتیفوئید كبوتر

- تیفوئید كبوتر (Pigeon Typhoid)

این بیماری واگیردار بوده و موجب تلفات بسیاری نیز می شود. نشانه های آ» عبارتند از تورم مفاصل، اسهال سفید و عقیم شدن كبوترها. بیماری از طریق آب و غذای آلوده به مدفوع كبوترهای بیمار منتقل می شود. در صورت ابتلای كبوتر ماده به این بیماری ، عامل بیماری از راه تخم های آلوده به جوجه های كبوتر منتقل می شود.

در شكل حاد بیماری معمولا در جوجه های كمتر از 15 روز دیده می شود و جوجه مبتلا در عرض 6 تا 8 ساعت در اثر تشنگی شدید و تنگی نفس می میرد.

در كبوترهای بالغ در شكل حاد بیماری ، كبوترهای بیمار ، كسل و بی حال می باشند و پرهای ژولیده دارند سپس دچار اسهال سفید و دردناكی می شوند به طوری كه بقایای مدفوع در اطراف "كلوآك" كبوتر جمع شده و پس از مدتی خشك می شود. در شكل مزمن بیماری ، تورم مفاصل بال یا پا یا هر دو وجود دارد كه در آنها مایعات بیماری انباشته شده و جلب توجه می كند و موجب لنگی نیز می شود. وزن پرنده كم شده و نوعی حالت گیجی و منگی در آن دیده می شود. همچنین عدم تعادل در هنگام راه رفتن و پیچ خوردگی گردن مشاهده می شود و كبوترهای ماده تخم های بدون نطفه دارند.

در صورت وجود سالمونلا در تخم ، هیچ جوجه ای از درون آن بیرون نخواهد آمد و جنین در تخم می میرد.

درمان:

تمام جوجه هایی كه در آنها این بیماری دیده می شود بهتر است معدوم شوند. در پرنده های بالغ می توان جهت درمان از آنتی بیوتیك ها استفاده كرد مانند كلرامفینكل ، استرپتومایسین ، جنتامایسین، كانامایسین و داروهای سولفامیدی مانند سولفادیازین و سولفاكینوكسالین.
همچنین می توان دو قاشق غذاخوری از محلول 5/12 درصد سولفامتازین را در چهار لیتر آب آشامیدنی پرنده افزود و به مدت 5 تا 7 روز به جای آب آشامیدنی در اختیار پرنده قرار داد سپس به مدت 5 روز درمان را قطع كرده و پس از آن مدت درمان را به مدت 5 روز دیگر ادامه داد.
چنانچه مایعات در مفاصل جمع شده باشد میتوان آن را توسط سوزن استریل شده و با رعایت موارد بهداشتی خارج كرد. همچنین باید پرنده بیمار را از سایر پرنده ها جدا كرد.

- پاراتیفوئید كبوتر

شایع ترین بیماریباكتریایی در كبوتر است و از راه آب و غذای آلوده ، پرندگان وحشی ، كبوترهای غریبه حامل بیماری ، مگس ها و جایگاه های آلوده منتقل می شود. همچنین عامل بیماری می تواند از راه تخم نیز منتقل شده و موجب كاهش جوجه درآوری به دلیل مرگ و میر جنین گردد.
در شكل حاد بیماری ، پرنده جوان دچار سستی و ضعف ، تنگی نفس ، سوء هاضمه شدید می گردد و در طی چند ساعت تلف می شود. ممكن است ملتحمه ی چشم نیز متورم شود و باعث تورم پلكها گردد. گاهی عفونت به مغز رسیده و نشانه های عصبی مانند بی نظمی ، كوری ، پیچ خوردگی گردن و به دور خود گشتن در كبوتر شود. بی اشتهایی و اسهال سبز رنگ نیز در پرنده بیمار دیده می شود.

درمان:

در این بیماری ، درمان چندان رضایت بخش نخواهد بود و پرندگان بهبود یافته احتمالا پس از درمان به صورت مخزن بیماری در می آیند و در نتیجه ممكن است بیماری دوباره ظاهر شود به ویژه زمانی كه پرنده در دوره ی تولك یا تخم گذاری دچار استرس شود.
برای درمان می توان كلرتتراسایكلین را به صورت محلول در آب آشامیدنی به كار برد. این محلول را باید هر روز به صورت تازه تهیه كرد به نحوی كه میزان 120 میلی گرم یا بیشتر از این دارو در یك لیتر آب حل شود. این عمل باید به مدت 5 تا 7 روز تكرار شود.